Η Πουληστρίνα

Προπαραμονή Πρωτοχρονιάς και  πήραμε νωρίς- νωρίς την «πουληστρίνα».

Κάθε φορά που σταματώ στο περίπτερο, «κειδά στο Καστρί», όλο και αποταμιεύω γλωσσικούς ιδιωματισμούς από τον φίλο Στάμο και την παρέα του. Σήμερα μου έκανε εντύπωση το παράξενο δέντρο , το δέντρο της πείνας όπως το ονόμασε.

Δύσκολη εποχή και για τις δικές μας αναζητήσεις. Εκεί που δημιουργείται το κατάλληλο περιβάλλον και ταξιδεύουμε στα παλιά, να σου και πετιέται « σαν φάντης μπαστούνης» η σκληρή πραγματικότητα.

Δέντρο πείνας λοιπόν, ..μετά σειρά έχουν τα γαϊδουράκια….. και πολλά άλλα..

Μεταφέρω τις ευχές του Στάμου και τις ενώνω με τις δικές μου για την ανατολή μιας νέας χρονιάς…. .τουλάχιστον αισιόδοξης!

Καλή Πρωτοχρονιά!

Χριστούγεννα Τότε - Τώρα

Παραμονή Χριστουγέννων όπως τότε;

Τίποτα δεν μπορεί να τα θυμίσει, εκτός της ημερομηνίας και της…. αγωνιώδους προσπάθειας να τα νιώσουμε.

 Ο ψεύτικος διάκοσμος δένει με τα ψεύτικα αισθήματα. Ο πλούσιος φωτισμός μάχεται το απλό και αληθινό.

Διαγράφω το εκτυφλωτικό φως και προσπαθώ να βρεθώ στα λιθόστρωτα στενοσόκακα της λάμπας πετρελαίου και του φαναριού.

Τότε που κάθε οικογένεια είχε το δικό της «κουσκούνι» δεμένο από το πόδι στη σκιά συνήθως ελιάς με πλούσια σκιά. Και μεις τρέχαμε….. με τους «κουβάες» γεμάτους αποφάγια ή πίτουρα.

Τότε που ηχούσαν σαν καμπάνες τα ξεφωνητά τους, όταν «κειδά στο γιοφύρι» η μαστόρισσα του είδους « Σοφούαινα» τα μουνούχιζε χωρίς αναισθητικό!

Τότε που θυσιάζονταν για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι και την προμήθεια της οικογένειας μέχρι και το Πάσχα.

 Η « μίλλντα» ήταν το πρόχειρο πρωινό για τους εργαζόμενους γονείς στο κλάδεμα , το λισγάρι, το τσάπισμα, τα «πρώμα»!

 Τίποτα δεν πήγαινε χαμένο, εκτός από τις τρίχες του δέρματος και τα νύχια. Όλα είχαν τον προορισμό τους!

Τότε που ανηφορίζαμε τα στενά του Μελισσά με το φίλο Σάββα (της Βασιλικής και του Ναστάση ) κρατώντας στο χέρι δυο σπάγκους με κόμπο στην άκρη. Ένα  για να περνούμε  τις δεκάρες κι ένα για τις εικοσάρες.
«Καλήν εσπέραν άρχοντες …», γιατί τα λέγαμε μόλις βράδιαζε..  ή   «Χριστούγεννα πρωτούγεννα……»!

Και μετά στις Καμαρίτσες, το Λαγγόνι, του Τσίτση, την πλατεία,  την Έξινη. Εκεί ήταν δική μου επιθυμία, γιατί έμεναν οι αγαπημένες μου νονές και πάντα βάζαμε  μεταλλικά χωρίς τρύπα στη τσέπη!

Τότε που «γκινιάζαμε», δηλαδή φορούσαμε για πρώτη φορά, το καινούργιο ρούχο ή παπούτσι, μες στη νύχτα ανηφορίζοντας τα στενά για την εκκλησία.

Είπε και ο αγαπητός Μιχάλης : « Α κάτσει μυία στο παπούτσιμ μου; Α την σκοτώσω!»

……………………..

Για να καταλάβουμε τον πόθο του ξυπόλυτου παιδιού!


 Παραδοσιακά  κάλαντα  Χριστουγέννων
από τις Καλυθιές Ρόδου

Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα, πρώτη γιορτή του χρόνου.

Για βγείτε, δείτε, μάθετε πως ο Χριστός γεννάται.

Γεννάται κι αναθρέφεται με μέλι και με γάλα.

Το μέλι τρων οι άρχοντες το γάλα οι αφεντάδες.

Αν είστε που τους πλούσιους, φλουριά μην τα λυπάστε

κι αν είστε που τους πιο φτωχούς ένα ζευγάρι κότες.

Και σας καληνυχτίζουμε, πέσετε κοιμηθείτε,

ολίγον ύπνον πάρετε κι ευθύς να  σηκωθείτε.

Στην εκκλησίαν τρέξετε με όλην προθυμία

και του Χριστού ακούσετε τη Θεία Λειτουργία

                            

Χαρούμενα Χριστούγεννα!

                                                  

Που την Αβκή

                           

«Και του χρόνου!», «Καλοφάωτο!», ήταν οι ευχές που εισέπραξα φεύγοντας για τελευταία φορά από το «λοτριβείο».

Το ίδιο εύχομαι και για σας και μάλιστα σύντομα. Όσο για τους «πολλdάρηες» καλό κουράγιο και καλά «ξετελέματα»!

Στο τελευταίο φορτίο «έφταξα που την αβκήν κειδά στου Βερκιού τον Κάμπο».

Είπα κι εγώ, «φόρτωσε ξεφόρτωσε θα τις κάνω»; Τις άφησα στο χωράφι και τις πήρα το πρωί.

Βγήκα διπλά κερδισμένος. Γλίτωσα δύο κόπους και απόλαυσα το πιο όμορφο χάραμα.

Ήταν τόση η μαγεία του πρωινού, που δεν άντεξα στον πειρασμό. Πήρα τη μηχανή και σας μεταφέρω, νομίζω μοναδικές εικόνες.
 Αν τεντώσετε και λίγο την ακοή, ίσως ν’ ακούσετε τα καλωσορίσματα της νέας μέρας από τους πετεινούς της περιοχής και τα γαυγίσματα των σκύλων του γείτονα κυνηγού.

(Μπροστά μας είναι ο Μελισσάς , στο βάθος ο Πευκώνος και πιο δεξιά το Ρημόκαστρο))

Με  το σημερινό ποστάρισμα, θα καταλάβατε οι μόνιμοι φίλοι,  ότι θέλω να στείλω το μήνυμα της ανατολής μιας καινούργιας μέρας, μετά την οικονομική κρίση, που αργεί..και μάλλον θα αργήσει...

Σκέψεις

Κατεβαίνοντας από τον Αγκρεμμό προς Φαληράκι σήμερα το πρωί, το βλέμμα μου κι η σκέψη μου πέταξαν στις μακρινές χιονοστολισμένες κορφές των ορέων της Ανατολής.  Ήταν και το mail που πήρα από τον ευγενικό συμπλόγκερ του « Μελισσά» με τη λίστα των λέξεων «κατάλοιπων» κι όλα αυτά με οδήγησαν να πονέσω και να φανταστώ άλλη μια φορά  τους ελληνικούς πλούσιους τόπους πριν το μεγάλο κακό του 1922.

Δεν είχα μέχρι τώρα την τύχη να πάω για ένα ιερό προσκύνημα, όμως  πολλές φορές με αφορμή θέματα των αναρτήσεων  περιδιαβαίνω τους πλακόστρωτους δρόμους τους θαυμάζοντας τα πέτρινα αρχοντικά και συνομιλώ μυστικά με τους ανθρώπους του εμπορίου, της τέχνης και της επιστήμης.

Έφτασαν, όπως έφτασαν τότε, διωγμένοι άρον-άρον από  τις εστίες τους στη φρίκη του πολέμου κι έφεραν στον τόπο μας άνοιξη. Μας έμαθαν την τέχνη των χειροποίητων χαλιών, της ζωγραφικής , των σύγχρονων τότε εργαλείων για τη γη και το βουνό, την επεξεργασία του σιδήρου, τη μετατροπή του απλού τενεκκέ σε έργα τέχνης, όπως φανάρια δρόμων και πολλά διακοσμητικά…….. Η ζωηρή μουσική τους με τα τραγούδια περηφάνιας και λεβεντιάς είναι βαθιά ριζωμένη στη ψυχή των παλιών Καλυθενών. Και πόσα άλλα….

Τους γνωρίσαμε σαν «Λιβισκιανούς» από το αντικρινό αρχοντοχώρι  Λεβίσι ή σαν Συμιακούς ,γιατί τη Σύμη πρωτογνώρισαν ,όταν θαλασσοδέρνονταν στην αναζήτηση νέας πατρίδας!

Πάρα πολλοί σημερινοί Καλυθενοί είναι απόγονοι των καταδιωγμένων προσφύγων της πλούσιας Ανατολής και αισθάνονται ιδιαίτερα περήφανοι για την καταγωγή τους!

Το Βουνί

Ήταν μια ξεχωριστή βραδιά. Μπήκα  για ένα καλησπέρισμα και δέχτηκα την πρόσκληση. Ο παλιός συμμαθητής  και φίλος Μάνιος απολάμβανε το ούζο του.

 –Κάτσε να σε κεράσουμε, είπε με όλη τη δύναμη της ψυχής του. Εγκάρδιος, φιλικός, ειλικρινής, όπως ήταν πάντα…. ο Μάνιος των παιδικών μας χρόνων.

Το ίδιο αισθάνομαι κι εγώ κάθε φορά που συναντώ πρόσωπα με οποία ζωγράφισα το παιδικό χαμόγελο.

-Θυμηθήκαμε την πρώτη μας τάξη, «κειδά στο Πάνω Σχολείο», τον αείμνηστο δάσκαλο μας Γεώργιο Βαγιανό και όπως έμεινε στην καρδιά μας « το δασκαλί» και πολλά  αθώα ευτράπελα, σκανταλιές της παιδικής σοφίας.

Σχεδόν τον διέκοψα, γιατί το μαγνητοφωνάκι στη τσέπη ..διαμαρτύρονταν. Έχουμε καιρό γι αυτά. Το θησαυρό των καλυθενών βουνών, όπως τον έζησε ο ίδιος , ήθελα να πλησιάσω. Δεν μου χάλασε χατίρι.

Ανάμεσα στο τσούγκρισμα και στο «εϊβα» ταξίδεψα στο «Βουνί».

 Γνώρισα τον Κάλυβα, κέντρο …τυροκομικής …πριν εξήντα και..χρόνια, τον Παππαρώνο, που τον ονόμασα «ακρόπολη» των βοσκών μας.

 Διαβάστε το γιατί και δικαιώστε με. Κάθε φορά που αναφέρεται το όνομά του αστράφτει το πρόσωπο των παλιών τσοπάνηδων. Αισθάνονται περήφανοι που βόσκησαν στα πλούσια ορεινά του λιβάδια με το «παχύ καϊμάκκι» και τα λιπαρά τυρομήζυθρα. Όλοι, μα όλοι, με όσους μίλησα,  τον έχουν για πρώτο , να το πω σύγχρονα, κομβικό σημείο. Από κει ξεκινούν για να μας ξεναγήσουν αργότερα στα Πριόνια, τη Μάρα, την Όξω Βρύση…..

Το «Βουνί» λοιπόν ή Ψαλίδι  ήταν η καλυθενή καρδιά, η βασική πηγή ζωής, κάτι αντίστοιχο με το Φαληράκι σήμερα.

Μήπως και το ξαναλέω μήπως θα ‘πρεπε να στήσουμε… ένα σημάδι , εμείς οι απόγονοι, σαν αναγνώριση προσφοράς του αγώνα τους… .Ξέρω ότι δεν γίνεται…  Εκείνο που είναι ανέξοδο είναι να το φυλάξουμε στην καρδιά μας.

Γνώρισα κι ένα Μάνιο ποιητή με ιδιαίτερες ευαισθησίες στο λυρισμό των βουνών και των αισθημάτων της αγάπης  με τη μετρική του παλιού δεκαπεντασύλλαβου και τη ζωντάνια της δοξαριάς. Αν την είχαμε κι αυτή θα ήταν δυο φορές ξεχωριστή η βραδιά μας.

Θα αναρωτιέστε σε πιο Μάνιο αναφέρομαι.
     Είναι ο φίλος Μανόλης Στατιού και όπως τον γνωρίσαμε από παιδιά, ο Μάνιος του Χαράλαμπου.

Μανόλης Στατιού

Της Κατταβιάς τα σύνορα θέλουν φωτογραφία,

την κόρη που αγάπησα την λένε Ασπασία.

 Πιάσε τα μαλλιά της κεφαλής μου και μέτρα τρίχα-τρίχα

και κάμε το λογαριασμό να δεις πόσες αγάπες είχα.

.............

Ήβκεμ μας το Λάι

Με δυο τρία ανοιγοκλεισίματα μαλάκωσαν οι αρθρώσεις των χεριών. Όμως το ψιλοάγκαθο στο δεξιό δείκτη δυσκολεύει.  Παλεύεται.. Όταν έχεις να μαζέψεις αγκαθωτούς «γύρους»  ..είναι αναμενόμενο.

Τα καταφέραμε λοιπόν και σήμερα κι  «εβκάλαμεν το λάιμ μας», … αφού «μας ήβκεν λλdίον το λάι ». Όχι λίγο λάδι, αλλά πολύς κόπος!

 Βέβαια «τότες είχαν τουβράες και ζεμπίλκια», ενώ σήμερα σύγχρονους διαχωριστήρες και δε χάνεται σταγόνα .

 Αλήθεια, θυμάστε τη σκάφη στην οποία επέπλεε και το μάζευε ο «μαγγανιάρης» με δοχείο που είχε επίπεδο τοίχωμα;   Ήθελε τέχνη……. για να μη μαζέψει και νερά. Στο τέλος το σκούπιζε με την παλάμη του-ό,τι κολλήσει δηλαδή- και το μετάγγιζε…..

Πόση αξία είχαν μερικές σταγόνες ! 

  Τυραννίες-τυραννίες και τότε και τώρα.. Να ΄χε και τιμή, « χαλάλι» ο κόπος. Άκουσα ότι χοντρικά πληρώνεται 1,8 ευρώ το κιλό……πιο φτηνό κι από το νεράκι του Θεού.

Αλλάζουμε μοτίβο και πάμε στο…. γλυκό ήχο «της βίτσας»... που πάει να χαθεί. Θα μου πείτε τι σας γράφω. Για σκεφτείτε λίγο, όταν χτυπάτε  ώριμες μαύρες ελιές , ελαφρά με την άκρη της βέργας δεν ακούγεται ένα ελαφρύ αρμονικό τσικ-τσικ και μάλιστα μοιάζει με τη φωνή της «κίκλας;» Εκτός και δεν πέφτουν, οπότε αναλαμβάνει έργο το πίσω μέρος της και αντηχούν  οι πλαγιές. Τότε γεμίζουν τα λιόπανα σπασμένα τρυφερά κλαδιά, πολλά φύλλα και διαμελισμένους καρπούς.

Σήμερα θυμίζουν τα λιοχώρια μας τις παραλιακές περιοχές….τότε με τα «πρώμα», που ο θόρυβος του «Κόχλερ» έδενε σαν συμφωνική ορχήστρα. Σταματούσε το δικό σου κι ΄λεγες  «άντε να ξεκουραστούν λίγο τ’ αυτιά μου», άλλα δύο και τρία ξεκινούσαν ή συνέχιζαν ,όπως διευθύνει ο μαέστρος  την ορχήστρα.

Συμπληρώνω ότι σήμερα που ξαναπήγα αισθάνθηκα  λίγο εργάτης φάμπρικας. Βρέθηκα ανάμεσα σε δύο μηχανές και μάλιστα η μία πρέπει να ήταν μεγάλου κυβισμού....

Φανταστείτε τι θα γίνει όταν αρχίζουν και χαλούν οι εξατμίσεις.... 

"Εγίμωσεν την κοφινίαν και μαέβκει τα τσουάλκια"

Κάποιος φίλος είπε με παράπονο ότι τα μεγάλα αποδημητικά πουλιά έρχονται και φεύγουν και σκέφτομαι μήπως φταίνε τα σύγχρονα ραβδιστικά με τους θορύβους τους. Εσείς τι λέτε;

 Προς το παρόν πάνε στα δάση, έτσι πιστεύω, απολαμβάνουν μύρτα, κούμαρα, ασκινόκαρπο… και θα ξαναγυρίσουν Φλεβάρη Μάρτη κι όλες οι ελιές θα είναι δικές τους.

Όσο για το   «λοτριβείο»…. όπως τα γράψαμε στο «λκιομάεμα».  Φίλοι και γνωστοί με ένα ανοικτό χαμόγελο που δένει με την κούραση της ημέρας , τα παλιά ρούχα και παπούτσια.

 Δεν μπορώ, θα το γράψω. Κάθε φορά την ώρα της αναμονής ζω συγκινητικές στιγμές. Μου θυμίζουν τα παλιά παιδικά χρόνια , τότε που όλοι φαινόμαστε και ήμαστε το ίδιο…

Μπαλωμένα παντελόνια…..παλιοτσαρούχες…ήταν τα διακριτικά μας!

 Αν  και λέω αν… είχαμε την ευκαιρία να συναντιόμαστε μερικές φορές το χρόνο χωρίς  τα σύγχρονα μέσα .. ,υποτίθεται εξυπηρέτησης, πόσο διαφορετική ποιοτικά θα ήταν η ζωή μας!!

Ο φίλος Γιάννης μόλις τελείωσε την παράδοση του ελαιόκαρπου και πρόθυμα δέχτηκε να φωτογραφηθεί με τη "βίτσα"!

Να τη........ βλέπουμε, γιατί σε λίγο ....θα χαθεί νικημένη από τη σύγχρονη τεχνολογία!

Τ' Άη Ντριά

Τ’ «Άη Ντριά» σήμερα, μεγάλη η χάρη του και ο….. υπερηχητικός νους πέταξε στις «βωλαρίτες» των παιδικών χρόνων. Μύριζε η γειτονιά και το χνώτο μας κανέλλα και θυμαρίσιο μέλι.

 Κάτι «παπαδάκια», δηλαδή βοηθοί του ιερέα, όπως ο γράφων, απολαμβάναμε  διπλάσια μερίδα.

 Θυμάμαι τον αείμνηστο αιδεσιμότατο παπα-Βασίλη που μου ΄λεγε: «Μην έρχεσαι τόσο πρωί , θα κρυώσεις». Τότε κάτι τέτοιες μικροχαρές μας κρατούσαν άυπνους.

 Ήταν βέβαια και τα μεγαλεία ….. Μην τρέχει το μυαλό σας. Η συμφωνία έλεγε ότι όποιος πάει πρώτος βγάζει τα «Άγια» και ο δεύτερος «Σοφία».  Ακόμα φιλονικούσαμε στα κρυφά,  για το ποιος θα φορέσει στολή,…. και να τα μεγαλεία που ανέφερα.

Και ξαναγυρνώ στο σιροπιασμένο πιάτο με τις λαχταριστές «βωλαρίτες». Είναι έθιμο ή εκκλησιαστική επιταγή ,… να δείτε που αρχίζω και ξεχνώ.., ν’ αγιάζεται ένα πιάτο και στη συνέχεια να μοιράζεται στους πιστούς. Οπότε καταλαβαίνετε εμείς οι βοηθοί ήμασταν τα «τιμώμενα πρόσωπα και να το πω καλυθενά… «τα προσώπατα»!

                                                            

Αυτά τα λίγα …ίσα- ίσα για να τιμήσουμε τον…… πιο γλυκό μας  Άγιο.

Και του Χρόνου!

Κάμε Μετάνοια

"Φωνάξετε, φωνάξετε και μην αναστενάξετε,

φωνάξετε την μάναν της, που βύζανεν το γάλαν της!"

Ξεκινώ με το όμορφο δίστιχο, που αποδίδεται στον παλιό μας λυράρη και κανακιστή Λυριστή, για να βοηθήσει να μεταφέρουμε το συγκινησιακό φορτίο του παλιού γάμου.

Από μικρό άκουγε το κορίτσι τις ευχές "και στις χαρές σου" ή "εγώ στο γάμο σου θα χορέβκω ξυπόλητος"... και λάμενε…".Η καωματού και η αγκλαβή" άνοιγαν το δρόμο της δικής της οικογένειάς,  μόλις" εγίνουνταν κοπέλλdα".

 "Τα προυκιά" ετοιμάζονταν έγκαιρα από τη μάνα και την κόρη.

  Αναφέρω μερικά ονόματα και σεις φανταστείτε τον αργαλειό να δουλεύει ασταμάτητα στο καντούνι και την κόρη να κεντά: "Σεντόνια, κανναϊτσες, χρέμια, μαξελλdάρκια, σιάκκια, τσολλdούες,αμουσία, τζιμιομαντήλα, …."

"Κάνε μετάνοια φίλησε του νούνου σου το χέρι,

γιατί θα πας στην εκκλησιά να κάνεις άλλο ταίρι.

Χτενίσετέ την όμορφα, φτιάξτε της τα μαλλιά της,

το τελευταίο χτένισμα είναι της λευτεριάς της! "

  Είναι δυο συγκινητικά" παίνια" από το ντύσιμο και το χαιρετισμό της νύφης, όπως έρχονται από το βάθος της παράδοσης και  διατηρούνται μέχρι σήμερα.

Είναι μεγάλη τιμή για κάποιον να μπορεί να συνθέτει επαινετικούς στίχους την ώρα της ετοιμασίας του ζευγαριού για το μυστήριο του γάμου. 

Παραδοσιακά είχαμε λυράρηδες  που λέγονταν κανακιστές. Αργότερα τη θέση της λύρας πήρε το βιολί. Αν και παρατηρώ στους τελευταίους γάμους ότι αναβιώνει ο γλυκός ήχος της λυρίστικης δοξαριάς.

Σας μεταφέρω σκηνές από το χαιρετισμό της νύφης, λίγο πριν ξεκινήσει για την εκκλησία. Οι λαϊκοί μας οργανοπαίκτες " ντηονούν" το σκοπό και οι άξιες τραγουδίστριες συνθέτουν παραδοσιακά.

    " Να είναι καλορίζικο το νέο ζευγάρι!"

Γκλεούδκια

Ένα από τα πιο παλιά  έθιμα  του γάμου είναι τα "γκλεούδκια .

 Είναι το παραδοσιακό μας κέρασμα - κάλεσμα.  Μοιάζει με μπισκότο, μόνο που έχει κυλινδρικό σχήμα. Είναι γλυκό ,όπως και το μελεκούνι , για να είναι γλυκιά και η ζωή του νέου ζευγαριού.
Μια βδομάδα νωρίτερα μαζεύεται το σόι και μέσα σε ατμόσφαιρα παραδοσιακής χαράς τηρεί το παλιό τυπικό. Νέα κορίτσια, φίλες της νύμφης παίρνουν θέση γύρω από τη σκάφη για το ζύμωμα.

 Είδα μετά από καιρό  το αλεύρωμα του προσώπου. Μου είπαν ότι οι συγγενείς ρίχνουν χρήματα  στο αλεύρι τυλιγμένα σε χαρτί και οι κοπέλες προσπαθούν να τα πάρουν με το στόμα.


Τα γκλεούδκια μοιράζονται, όταν οι συγγενείς παίρνουν στο σπίτι της νύμφης ή του γαμπρού το "ψωμόπουλο", δηλαδή διάφορα είδη για το τραπέζι του γάμου.


Τα τραταρίσματα είναι συνεχή. Οι ευχές που ακούγονται είναι: " Ώρες καλές!   Η ώρα η καλή!   Και από των παιδιών!      Στα δικά σας οι λεύτερες- οι!
Γνώρισα και την κυρία Δέσποινα σε ρόλο κανακιστή.   Τα κανάκια ή παίνια είναι παλιά με δικά της συμπληρώματα. Άξια!

"Σήκου κουμπάρα κέρασε, μη διπλωκαμαρώνεις,

να σε βλογήσει ο Χριστός να 'βρεις να στεφανώνεις"

Είναι η ώρα που η μητέρα της νύμφης υποδέχεται τους καλεσμένους  ρένοντας ανθόνερο με το "καννί".Δίπλα η ποιήτρια και τραγουδίστρια παινεύει τους συγγενείς τραγουδώντας στον παραδοσιακό σκοπό.




Ευχαριστούμε πολύ όλα τα πρόσωπα που εικονίζονται στην παραδοσιακή μας αναζήτηση και λίγο ιδιαίτερα την κυρία Δέσποινα που μας διδάσκει με το πάθος και την αγάπη της για τις ρίζες μας.
Κάποια στιγμή , αν μου το επιτρέψει, θα ΄θελα να παρουσιάσω ένα μικρό κομμάτι από τα ποιητικά της δημιουργήματα.

Το Λκιομάεμα

« Έφταξεμ πάλε η βλοημένη ώρα».  Η ώρα που βρίσκονται κοντά οι συγγενείς κι  οι φίλοι. Δεν είναι σχήμα λόγου. Είναι πραγματικότητα. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής , με τα καλά και τα «κουσούρκια» του, όλο και μας αποξενώνει. « Πάρ’ τον φτοδά έναν τελέφωνον α δούμεν τι κάμνει» ακούγεται την ώρα της «τελεόρασης».

Προσωπικά μου τυχαίνει να βλέπω γνωστούς και φίλους μόνο την ώρα του λιομαζέματος «κειδά στα χωράφκια» ή την ώρα του  «λοτριβείου». Βέβαια ίσως να φταίει και ο τόπος διαμονής μου.

Παρέες- παρέες  λοιπόν με τη «βίτσα» στο χέρι οι μεγάλοι και το «βιτσάρι» οι μικροί, σκαρφαλωμένοι στις ελιές, επικοινωνούν. Οι γυναίκες στρώνουν και μαζεύουν τα γεμάτα ελιόπανα και τα μικρά παιδιά φορτώνουν τους πλαστικούς κουβάδες, αφού μας άφησαν τα «καλάθκια».

Το ραδιοφωνάκι σκεπάζει τη φωνή του κότσυφα  κι η «λακέρdα» δημιουργεί ατμόσφαιρα ,όταν καταναλώνεται σταυροπόδι πάνω σε «κανάν αγκάτσαρο».

Είναι ή ώρα που "μνημονέβκουμεν", το γενεαλογικό μας δέντρο, με αφορμή τα γειτονικά χωράφια , τις «αγκλαβές» και τις « παλκιές μοιρασκιές».

Να μη σας κουράσω περισσότερο. Σκεφτόμουν να γράψω και για το «λέντουρο» τα «γαδούρκια», τα κοφίνια, τα μάγκανα, «τις ντζιάρες»….αλλά σταματώ να μη σας «χασουμερνώ».

 Ελπίζω να σχηματίσατε τις όμορφες εικόνες και να σας ζέστανε το πλούσιο καλυθενό λεξιλόγιο.

Σας εύχομαι καλή δύναμη και καλό κουράγιο!

                       Στη σημερινή μου ...τρίωρη αναμονή ....αποτύπωσα και δύο από τους "μαγγανιάρηες" μας το Νικόλα και το Μάνιο!

Ένας πελάτης από το χωριό Αφάντου θαυμάζοντας το νέο ελαιουργείο είπε: " Εμείς μόνο λόγια είμαστε, εσείς  πρέπει να μας "κόβκετε" και εισιτήριο !"

Η Καλαμίτα

«Γηράσκω αεί διδασκόμενος»  πίστευαν  οι αρχαίοι Έλληνες.

 Σήμερα το έζησα στην πράξη.

 ................ Εκεί λοιπόν που μιλούσαμε για το έργο του μεγάλου μας Λυριστή, πήρε τ’ αυτί μου τη λέξη καλαμίτα.  Το μυαλό μου πήγε στο καλάμι  και άτε λίγο και στο καλαμάκι.  Πόσο έξω έπεσα! Εδώ μιλάμε για την επίδραση του ελληνικού  στον ρωμαϊκό πολιτισμό!

 Το σημερινό μάθημα είναι του  Κυριάκου Αργυρού , του εγγονού  του μεγάλου λυριστή.

   

Και για να μη σας μπερδεύω, μπαίνω αμέσως στο θέμα. Μου εξήγησε λοιπόν ότι καλαμίτα στα ιταλικά σημαίνει μαγνήτης. Μα πάλι  πώς το ελληνικό καλάμι  έγινε μαγνήτης;   Διαβάστε.

Η καλαμίτα ήταν η αρχαία πυξίδα των Ελλήνων ναυτικών.  Μέσα σε καλάμι έβαζαν μαγνήτη και  το άφηναν να επιπλέει σε νερό, που κουβαλούσαν μέσα σε κεραμικό δοχείο. Όπως όλοι ξέρουμε από τη Φυσική ο νότιος μαγνητικός πόλος  δείχνει το γεωγραφικό Βορρά. Αυτό μου έδειξε ο αγαπητός Κυριάκος και σας το παρουσιάζω σε βίντεο. Η καλαμίτα που βλέπετε είναι δικής του επινόησης προσπαθώντας να κατασκευάσει παρόμοια της αρχαίας.

Οι Ρωμαίοι  λοιπόν, που πήραν πολλά στοιχεία από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, πήραν και την καλαμίτα κι έτσι οι σημερινοί απόγονοι τους λέγοντας καλαμίτα εννοούν μαγνήτη.

Το πείραμα έγινε στο Φαληράκι και η καλαμίτα έδειξε το Καστρί που βρίσκεται βόρεια.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΑΝΤΙΓΟΝΗ  και τα λέμε!

Τα Εκατόλογα της Αγάπης

Μετά από μια "βτομά" Λυριστή (χωρίς λύρα) ,  αποζημιωνόμαστε σήμερα.
Βρέθηκα σε γάμο και κατάφερα να συλλέξω μοναδικές δοξαριές και όχι μόνο. Ολόκληρη η ορχηστική "κομπανία" απέδωσε τα καλύτερα της. Το .......μικρό της παλιάς γειτονιάς , κεφάτο και χαμογελαστό, μηχανοδηγεί το τραίνο της παράδοσης.

"Τα εκατόλογα της αγάπης", ένα δεκαπεντασύλλαβο ποίημα, όπως το πρωτακούσαμε από το "Φλεαρί", θεωρείται νησιώτικο και ίσως περισσότερο ροδίτικο.

Παρατηρώ ότι σε πολλά παραδοσιακά ακούσματα χρησιμοποιούνται οι αριθμοί ...σαν εκκίνηση.
Διαβάστε μερικούς στίχους από ένα άλλο καθαρά καλυθενό. Μου το είπε η σεβαστή μου μητέρα.

"Ένα κι ένα δύο, θα σηκωθώ να φύω.
Δύο κι ένα τρία δεν έχω σωτηρία.
Τρία κι έναν τέσσερα, καμόμ που 'χουν τα λέφτερα.
.................
Πέντε κι έναν έξι, θα φύω πριν να φέξει.
.................."


Από τα εκατόλογα τώρα.
"Ένας Θεός μας έπλασε εσέ και με , τρυγόνα,
για να γλυκοφιλιόμαστε  στα χείλη και στο στόμα.
............................
Είπα τα τραγουδάκια μου, είπα τα δέκα-δέκα
και τώρα που τελείωσα παίρνω σε και γυναίκα.


Το σεντούκι της λαϊκής σοφίας εύχεται καλορίζικο το νέο ζευγάρι!
 Ευχαριστεί θερμά όλους τους άξιους μουσικούς, τον Ηλία Αναστασιάδη στη λύρα, το Στέργο Ταχραμάνη στο ακορντεόν,το Νίκο Κανναβάκη στο αρμόνιο, το Νικήτα Ροδίτη στα κρουστά και τον ερμηνευτή Νίκο Καλιγά! 

Ο Λυριστής

 Μεγάλη μορφή στο χώρο της παραδοσιακής μας μουσικής υπήρξε ο Κυριάκος Αργυρού, που έμεινε γνωστός με το όνομα Λυριστής.

 Αναφέρουμε για πρώτη φορά ότι  το παραδοσιακό μας όργανο ήταν η λύρα και με τον ερχομό των Ιταλών αντικαταστάθηκε από το βιολί, όπως νικήθηκε η βράκα από το "πανταλόνι".

Γεννήθηκε στα τέλη του 19^ου αιώνα και σε εποχές δύσκολες λόγω του Οθωμανού κατακτητή.

Από μικρός είχε ανησυχίες και πάντα έψαχνε τρόπους να εκφραστεί και να καλυτερέψει τη ζωή τη δική του και της οικογένειάς του.

Σκάλισε σε ξύλο μαύρης μουριάς μια ωραιότατη λύρα. Της έβαλε χορδές, κατασκεύασε δοξάρι, κρέμασε διακοσμητικά κουδουνάκια κι άρχισε τον αγώνα της εκμάθησης. Με οδηγό το έμφυτο κάλεσμα και όπλο την υπομονή και επιμονή του κατάφερε να γίνει ένας από τους πρώτους αυτοδίδακτους  λαϊκούς λυράρηδες της Ρόδου.
 Ήταν περιζήτητος στους γάμους , τις διασκεδάσεις  και σε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Τότε ήταν συχνό φαινόμενο η συγκέντρωση τα βράδια στα σπίτια και ν' αδειάζουν οι "βυτίνες του αποκρέβαττου" στο κέφι της παρέας και στις δοξαριές της λύρας.

 Εκτός από το χάρισμα της μουσικής είχε και ιδιαίτερες ικανότητες να γράφει στίχους ανάλογα με τη διάθεση της στιγμής.  Τα περισσότερα από τα" παίνια" του γάμου είναι δικά του δημιουργήματα.

Ευχαριστούμε τον εγγονό του Κυριάκο, που άνοιξε μια καλυθενή σελίδα η οποία ήταν γνωστή σε λίγους.

Το Σαραντάμερο

Το Σαραντάμερο ήταν μια περίοδος με πολλές βροχές. Ξεκινούσε πριν τα «Νικολοβάρβαρα», γύρω στα μέσα Νοεμβρίου και τέλειωνε περίπου τα Χριστούγεννα.

Μέρα και νύχτα ο ουρανός ήταν κλειστός. Έβρεχε ασταμάτητα. Οι "χολέντρες" πλημμύριζαν τα σοκάκια. Όλο το χωριό ήταν σε συναγερμό.  Φοβούνταν για τα σπίτια που έμεναν και τα κελιά, γιατί οι πέτρινοι τοίχοι ήταν χτισμένοι με χώμα. Πιο πολύ σκέφτονταν τα απατέλιωτα ! Πολλά παλιά ακατοίκητα «τρούλωναν» κι έπεφτε κάποιος τοίχος τους ή η σκεπή με «τα κορφάδκια».

Τις νύχτες γέμιζαν οι δρόμοι φανάρια. Οι ανήσυχοι πήγαιναν να δουν  τα ζώα τους και με την ευκαιρία να τα παχνίσουν.

Υπήρχαν  και ηλικιωμένοι που έμεναν μόνοι και ο φόβος γι’ αυτούς ήταν διπλός.

Μουσκίδι γύριζαν στο σπίτι. Άλλαζαν  ρούχα και παπούτσια και έπαιρναν θέση στα « κούμελα!» «Α νοίξουν οι φλέες» , «α φουσκώσουν τα πηάδκια» ακούγαμε να λένε οι μεγάλοι.

Νικολοβάρβαρα = γιορτές του Αγίου Νικολάου και της Αγίας Βαρβάρας

απατέλιωτα = χωρίς πατελιά

παχνίζω =ταΐζω τα ζώα

φλέες =φλέβες του νερού μέσα στη γη

πηάδκια = πηγές

τρούλωναν = φούσκωναν

α νοίξουν = θα ανοίξουν

Ήμπαμ που 'Μπαν

Ήταν ένα χειμωνιάτικο  «βραϊνό» του Δεκέμβρη.

 Μπήκα στο μαγαζί του Πολύκαρπου για ένα και μοναδικό λόγο. Ήθελα να επικοινωνήσω τηλεφωνικά στη Γερμανία με τους γονείς.

  Τότε το τηλέφωνο ήταν δύσκολο. Έπρεπε να πας στους θαλάμους του ΟΤΕ ή του Ταχυδρομείου.  Η τοποθέτηση τεσσάρων θαλάμων στου Μιχάλη μας γλίτωσε από πολλά.

Η κυρα- Παγώνα την ώρα εκείνη ζύγιζε στην παλιά ζυγαριά "φασούλκια". Εκείνη με τα βάρη και τους δυο χάλκινους δίσκους. Τη θυμάστε; Δίπλα περίμεναν οι «τσαρdέλλdες τη δική τους σειρά, τυλιγμένες στη λαδόκολλα.  Με τη «σέσσουλα» στο ένα χέρι και το βαράκι των πενήντα γραμμαρίων στο άλλο «καραλάτιζε» το κιλό της  «παραγγελιάς».

« ‘Ατε, πρε Παώνα, ξάης τα. Ήμπαμ που μπαν» ,είπε η Μελισσενή πελάτισσα.

Τέντωσα τ’ αυτιά, γιατί μπερδεύτηκα. Το είπε με το ιδιαίτερο καλυθενό χρώμα που με συγκίνησε. Πέρασαν τόσα χρόνια κι ακόμα το θυμάμαι.

Κοιμάται Μες στο Χιόνι

Παραμονή σήμερα της επετείου της μεγάλης ελληνικής εποποιίας του 1940 στα αλβανικά βουνά .

Επιτρέψετέ μου να κάνω μια σύντομη αναφορά αποτείνοντας φόρο τιμής.

 

Σύσσωμος ο ελληνικός λαός βροντοφώναξε το ιστορικό μεγάλο  ΟΧΙ στις φασιστικές ορδές του Μουσολίνι κι έγραψε  σελίδες ηρωισμού με αντιπάλους το κρύο, το χιόνι, τα κρυοπαγήματα, τους ακρωτηριασμούς, τη λάσπη, την πείνα, τις ψείρες, τις αρρώστιες ,

τις κακουχίες, τα κακοτράχαλα βουνά, τα σύγχρονα όπλα  , την αριθμητική υπεροχή.

  

ΤΙΜΗ ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ, έτσι απλά

και την  ΠΑΤΡΙΔΑ με κεφαλαία.

Ποιητική φλέβα

Στη ζάλη της καθημερινότητας και ιδιαίτερα της δύσκολης σημερινής , όπως τη βιώνουμε¨,"ξένοις χερσί", έτσι πιστεύω, περνούν απαρατήρητα πολλά σημαντικά.

Το σεντούκι της λαϊκής σοφίας σας παρουσιάζει ένα δικό μας άνθρωπο με ιδιαίτερη ευαισθησία.  Το Σάββα όπως τον γνωρίσαμε από τις δημιουργίες του.

  Λεπτές χορδές υμνούν μέσα  από τους στίχους  την ομορφιά του τόπου μας, τη μικρή πατρίδα και τα έντονα ανθρώπινα συναισθήματα με ένα ιδιαίτερο προσωπικό λυρισμό.

Λάτρης και θαυμαστής του λευκού και του γαλάζιου  τα απεικονίζει γλαφυρά στους στιχουργικούς του πίνακες.

 

            "Δωδεκάνησα"                

Στου Αιγαίου το απόμακρο

στα γαλανά νερά του

αραδιασμένα λιάζονται

τα δώδεκα νησιά του.

Καθένα του ξεχωριστή

μια πινελιά στην πλάση
το γαλανό της θάλασσας

τα έχει αγκαλιάσει.

"Πώς αισθάνεσαι τώρα που αναφέραμε τον πάππου και τη μάμμη;"

"Αγαλλίαση, απέραντη αγάπη και μεγάλο σεβασμό!"

Θυμάται τα όμορφα νεανικά χρόνια και αποτυπώνει τα ίχνη τους στο ποίημα "Αστροφεγγιά".

Ευχαριστούμε , Σάββα.

Το Γειτονιό της Χοχλακιάς

Αν θέλετε να δείτε μια πιστή εικόνα από το παρελθόν, εικόνα επικοινωνίας και αληθινών ανθρωπίνων σχέσεων, περάστε από τη Χοχλακιά.

Όχι, πως δεν υπάρχει και σε άλλη γειτονιά, αλλά το ότι το τρίστρατο της είναι κόμβος εισόδου και εξόδου του χωριού βοηθά να  γίνεται περισσότερο αντιληπτό.

Εκεί λοιπόν, αν περάσετε μέρα, θα δείτε τις άδειες καρέκλες να «λαμένουν το βραϊνό γειτονικό». Αραδιασμένες  καλούν και  προκαλούν.

 Τις εξέταζα τις προάλλες  και σκεφτόμουν ότι οι σημερινές επιδράσεις είναι αναπόφευκτες. Περίμενα να δω τις αναπαυτικές ξύλινες με την καλλιτεχνική ψάθα, αυτές που κουβαλούσαμε τότε στο σχολείο ,για να παρακολουθήσουμε τις σχολικές γιορτές και τις γυμναστικές επιδείξεις Όμως είδα πρόχειρες πλαστικές και θυμήθηκα μια παλιά παροιμία : «Ο φόβος φυλάει τα έρημα».

 Δυστυχώς είναι  γεγονός ότι οι Καλυθενοί πλέον τείνουμε να γίνουμε μειοψηφία. 

Μη βιαστείτε να πείτε ότι τα γραφόμενά μου κρύβουν άλλου είδους αισθήματα. Εξάλλου βίωσα πολύ καλά το κεφάλαιο μετανάστευση. Απλά καταγράφω μια πραγματικότητα . Και αν τις Καλυθιές τις αποκαλούμε ακόμα χωριό, το λιγότερο που έχω να πω είναι ότι είμαστε ρομαντικοί. Πρώτος απ’ όλους ο γράφων, που επιμένει να ασχολείται με την παλιά φιλοσοφία της καθαρής «αυλής», της καθαρής ψυχής και του «κάντιου νερού».

Αν καταλάβατε καλά, όσοι είχατε την ευγενή καλοσύνη να με διαβάσετε μέχρι το τέλος και σας ευχαριστώ, εκφράζω τη βαθιά  μου λύπη για τις «καλές μέρες» που …..μάλλον,….έφυγαν παντοτινά.

Ο Τράος

Άκουσα πρόσφατα δύο τραγοανέκδοτα και σκέφτηκα.... μήπως επηρεάζει η επικαιρότητα.
 Άσχετο μεν, σχετικό δε, όταν ξαναφέρουμε στη μνήμη το ότι η" θυμισμένη" κατσίκα και η εγκυμοσύνη της ήταν η αρχή για ένα νέο κύκλο ζωής στην εξαρτημένη απ' αυτή  οικογένεια.

Ο χαμένος τράος

Κάποτε ένας βοσκός έχασε τον τράο του. Βγήκε σε αναζήτηση αλλά μάταια. Βράδιασε κι ακόμα τον καλούσε σε λόφους, βουνά και ράχες. Έφθασε μέχρι το γειτονικό χωριό. Σκέφτηκε να κοιμηθεί σε κάποιο ξενώνα και να συνεχίσει την επόμενη μέρα.

Το μοναδικό κατάλυμα ήταν γεμάτο και η μόνη θέση που του παραχωρήθηκε ήταν κάτω από το κρεβάτι νεαρού ζευγαριού νεόνυμφων.  Συμβιβάστηκε και στριμώχτηκε νωρίς, πριν γυρίσουν, γιατί του είπε ο πανδοχέας να προσέχει να μην γίνει αντιληπτός.

 Ο κακόμοιρος κούρνιασε και σφάλιξε μάτια και αυτιά.

 Την ώρα του ερωτικού ζενίθ ακούγεται να λέει ο γαμπρός: «Πώς αισθάνεσαι, καλή μου;» "Βρίσκομαι στην πιο ψηλή κορυφή του Ψηλορείτη και αγναντεύω όλη την Κρήτη", απάντησε η νύφη.

Ξεχάστηκε ο βοσκός μας και ξεφώνισε: «Μπας και βλέπεις τον τράο μου;»

Η συνέχεια… δικιάς σας !

Ευχαριστούμε το Λενιό και το Μανώλη.

Ο Κουτρούαλλος

Για τους λάτρεις του βουνού το φαινόμενο είναι γνωστό.

Και στις πιο ψηλές κορφές , σε μέρη δύσβατα, σε γκρεμούς, σε λόγγους και καταράχια βλέπουμε αυτοφυή άγρια ελαιόδεντρα, «τα κουτρουάλgια».

Αργούν ν’ αποκτήσουν το σχήμα του δέντρου, λόγω των δύσκολων συνθηκών που αντιμετωπίζουν, αέρας, έλλειψη χώματος  και υγρασίας, γι’ αυτό τα συναντούμε σε θαμνώδη μορφή με πολλά κουτσουράκια.

Η μεγαλύτερη απειλή γι’ αυτά είναι τα ζώα βοσκής και για να προφυλαχθούν, σφίγγουν βλαστό και φύλλα και δημιουργούν μυτερές προεξοχές, κάτι σαν αγκάθια.

Θα μου πείτε πώς βρέθηκαν εκεί; Απ’ ότι λένε, δημιουργούνται από κουκούτσια που αποβάλλει η απειλή που προανέφερα. Τα ζώα βοσκής, κατσίκια και πρόβατα, τρώνε με μεγάλη βουλιμία τις ώριμες ελιές και κατά την πορεία τους φροντίζουν να …..δεντροφυτεύουν.!
Πολύ μεγάλη επίσης είναι η συνεισφορά των πουλιών.

Και γιατί απ’ όλα τα φυτά ξεχώρισα τα «αγρολιίδκια»; Ίσως είναι άγνωστο σε μερικούς ότι η βάση των απέραντων ελαιώνων μας είναι τα « κουτσουράκια αγρολιίδκια».

 Παλιά τα ξερίζωναν και τα φύτευαν απευθείας στο χωράφι που προορίζονταν για «λιοχώρι». Σήμερα η εργασία γίνεται σε ειδικά φυτώρια . Οπωσδήποτε και στις δύο περιπτώσεις ακολουθεί ο εμβολιασμός , «το μπόλιασμα», με «μπόλιο της αρεσκείας του καθενός.

Πίσω λοιπόν από το άσημο «αγρολιιί» κρύβεται ο μόχθος, ο αγώνας και ο ίδρος της αρετής! 

@Ο φίλος Στέργος συμπλήρωσε ότι τα λέγαμε και κουτρούαλλους.

Τον ευχαριστούμε.

Περνάλια

Με τους δύο πέτρινους  φύλακες, «φρουρούς» της σπηλιάς του Νησιού, αρχίζει η αναζήτηση.

 Ο κόλπος είναι ακύμαντος. Κάποιες ασημογάλαζες κινήσεις αναβοσβήνουν στο ανακλαστικό πεδίο του ήλιου, που βρίσκεται ένα μόλις κονταρόξυλο ψηλότερα του πειρατικού λημεριού.

Οι λαδιές στην επιφάνεια, νωχελικές, ετοιμάζονται να παραδώσουν στο Γρέο. Κάποια ελαφρά μηνύματά του προβάλλουν. Οι πευκοβελόνες, που σκιάζουν τις κρυφές γωνιές των σκάρων, αργοσαλεύουν. Ο μπαμπάς πεύκος ρίζωσε δίπλα στις πεταλίδες και τις καλόγνωμες.

Και πάλι στην κορφή, εκεί που μια σειρά «περναλιών» ανεμίζει σαν σημαία στους αιθέρες της ανατολής. Πού βρίσκει την πηγή της ζωής μέσα στο βραχόδασος;

Τα ριζά του βουνού, φαγωμένα από νταμάρι κάποιας εποχής, θερμαίνουν το γρανίτινο καμίνι στη κάψα του καλοκαιριού. Κι όμως οι άγνωστες προσαρμοστικές δυνάμεις της φύσης θαυματουργούν.

Στο μεσοδιάστημα ρίζας- κορφής απλώνεται  πανέμορφο πευκοδάσος, βοηθούμενο από τις «ασκινόριζες», που εισχώρησαν και στην τελευταία  σταγόνα υγρασίας. Αγκαλιάζουν και συγκρατούν πελώριους βράχους, που διαμαρτύρονται και ζητούν μια θέση στην αρμυρή αγκαλιά του κόρφου.

Ξαφνικά ένα κοπάδι αθερίνα, σε σχήμα ημικυκλικό, πετιέται έξω από το νερό, για ν 'αποφύγει τα ρύγχη των θηρευτών.

Χου, πρε

Προσπάθησα να επαναφέρω στη μνήμη τις συντροφικές ώρες με …το γάδαρο. Ναι, τον υπομονετικό και  καμιά φορά πεισματάρη, ιδίως αν περνούσε δίπλα από καμιά  προκλητική…μπουκιά.

Όλα περνούσαν από την πλάτη του, άνθρωποι και προϊόντα.  Άντεχε σαν Άτλαντας.

Με το πρώτο μήνυμα του «καπιστριού» καταλάβαινε τον προορισμό. Τότε ο αναβάτης μπορούσε να τραγουδά και να φτάσει ευδιάθετος στ’ αμπέλι, τον ελαιώνα…...

Πολλές φορές ζήλευε και το συναγωνίζονταν με τη στεντόρεια φωνή του και περισσότερο το Μάϊο , που είναι ο ερωτικός τους μήνας.

 Αναφέρομαι σε ώρα που το…αφεντικό είναι θυμωμένο.

Χου, πρε, γάδαρε!

Ε, που να ‘χει ανάκτηση!

Σκιού, πρε!

Που τον ετσίλλdα και τον εφφαλόκοβκεν!

Χου, χου, πρε, γάδαρε!
Σάλεβκε!

Ο Μίχαλος του Παωνιού

Μ' ένα από τα αγαπημένα μου, λίγο ....διδασκαλικό ιδιωματικό, θέλω να καλωσορίσω τον κ. Μιχάλη Χατζηνικόλα και στη καλυθενή ψυχή, Μίχαλο του Παωνιού, πανεπιστημιακό μας δάσκαλο που ζει και διαπρέπει στον Καναδά.
 Θα σταματήσω εδώ,  γιατί η αφοπλιστική του απλότητα με δεσμεύει. Σαν εξαίρεση θα αναφέρω ότι καινοτομεί στον τομέα του,τεχνικά έργα και το ότι αισθάνεται πολύ μεγάλη αγάπη για τη γεννέτειρα του την οποία εκδηλώνει έμπρακτα.
Στο βίντεο αποκαλύπτει τη  λαϊκή μας ποιήτρια, την αείμνηστη "Παώνα", αδελφή του μεγάλου μας βιολιστή" Φλεαριού".
                                                 

Η λαϊκή σοφία στο θρανίο

·        Παιδκιά,τι λέτε, αρκέψουμεν  α λέμε  σοφές κουβέντες των γονιών μας και α βρίσκουμεν τι μας παραγγέλλουν;

·        Ναι!

·        Κύριε,κύριε!

·        Α μας πει πρώτη η Άννα.

«Κάμε το καλό και ρίξε το στογ γιαλό!»

·        Α δίνουμεν τηβ βόθκειαμ μας ,α μην το πούμεν κανενός  και α το ξεχάσουμε.

·        Μπράβο,Γιάννη!

«Α κάουμεχ χαβάσι!»

·        Εκουσά το πολλdές βολές στο θέρος ,που έμπρεπεμ α δουλέβκουμεδ δκυο βτομάες ,για να ξετελέψουμε. Α πάρουμεδ δύναμημ που μέσα μας.

·        Μπράβο, Μυρτιά!

·        « Ο κουφός όπως θέλει τα γιοτίζει!»

·        Επειδή τ’ αφτιά του εδ δουλέβκουν, λέει ό,τι κατεβάσει  η κεφάλη του!

«Ήβρεν τομ παραπάνω του!»

·        Επάττησέν τον άλλdος πιο πάνω που φτον!

-« Έχει λάιν το καντήλι!»

·        Λέσιν το, όταν κοντέβκει να φύει ο γέροντας για ή γερόντισσα!

 

«Φόρα μανίκα!»

·        Στο αγιάζι  α μην κόφτουμεν τσίτσοι!

«Στάξη-στάξη κούλουμπας»

·        Δεκαρίτσα-δεκαρίτσα,μαέβκεται  μιάλομ ποσό!

·        Μπράβο, είπετέ τα σωστά.

                                                                                   
Ευχαριστούμε, κυρία Αντιόχεια