Δευτέρα 27 Ιουνίου 2011

Του Αλωνάρη

Άκουσα μια ιστορία ενός παράφορου έρωτα ή αν προτιμάτε μιας μεγάλης αγάπης, που ξέφυγε από τα αποδεκτά όρια .
Προσπάθησα να τη δώσω με τραγούδι ....Εσείς κρίνετε το αποτέλεσμα.
Καλοκαίρι, όπως τώρα, είναι το μόνο κοινό σημείο, γιατί τα υπόλοιπα θέλουν ισχυρή φαντασία.
Ας πούμε Καλυθιές του 1930.
Περπατάτε στα σκοτεινά χοχλακόστρωτα δρομάκια.
  Μπροστά σας ένας βρακοφόρος τραβά το γάιδαρο του στο στάβλο.  Ακούγονται τα ρυθμικά τάκα-τουκ των στιβανιών του.
Μια  κουρασμένη αγρότισσα επιστρέφει στο σπίτι φορτωμένη τη στάμνα με το δροσερό νερό.
……από το μονακάμαρο, κάτω από την κληματαριά της αυλής και γύρω από ένα « λουξ»  ακούγονται τα πρώτα «εϊβα» της ρακής.
Λίγο παρακάτω στο καφενείο μοιράζονται τα χαρτιά για την « πάστρα»  και στο γωνιακό τραπέζι κάποιος « μερακλωμένος» ετοιμάζεται……Το πήρε απόφαση ή σήμερα ή ποτέ!
Κάπως έτσι…….. ίσως ξεκίνησαν « Τα καμώματα του Αλωνάρη!»



Ακούστε το και σεις μαθές και πιάστε το δοξάρι,
να ντηονήσει η γειτονιά που τ' άξιομ παλdικάρι.

Εγάπαν την πολλdύν καιρό, τημ μικροπαντρεμένη,
στον ύπνον του την έβλεπε και να'ταν χωρισμένη!
Όπου να ρίξει τημ μματιά, εφτήν έβλεπεν μπρος του,
επαραμίλκεμ μοναχός έχαννεν και το φως του.

Επέρναμ που το σπίτιν της κι εχτύπαν η καρτιά του
και να τημ πάρει έθελε μέσα στην αγκαλκιάν του.

Κι ένα βράυ σκοτεινό, του Λωνεφτή ζιντάνι,
κοιμούνταν μες στην στράταν της και μες στο μεϊντάνι.

Ήταν  ο άντρας της κειδά και τα παιδκιά πιο πέρα,
ο πόθος του εφούντωσε, δεν κάτεχε φοβέρα.

Έβκαλεν τα ποήματα, περπάταν σαν τον κάττη,
εσήκωσεν και την στρωσκιά και κάτω της εχάθη.

Ένιωσεν η πεντάμορφη τηζ ζέστην του κορμιού του,
εμύρισεν το χνώτον του και την αναπνοήν του.

Μάρτυρας μόνον ο ουρανός και το χλωμόφ φεγγάρι,
για πόσα άνθη μάεψε τ' όμορφο παλdικάρι!

Τρίτη 21 Ιουνίου 2011

Το Σουηδικό Βιβλίο Ανθρωπιάς



 Σήμερα..... πλησίασα το μεγαλύτερο...βιβλίο ανθρωπιάς στα σύγχρονα καλυθενά χρόνια.
Τότε που το λουλούδι που προσφέραμε έγραφε σελίδες  μεγαλείου  ψυχής!
Καταλαβαίνουν οι παλαιότεροι!
Προσέξετε παρακαλώ λίγο και οι νεώτεροι!
Αρχές του 1960  είχαμε την τύχη να υποδεχόμαστε και να φιλοξενούμε τουρίστες από τη Βόρεια Ευρώπη: Σουηδία, Νορβηγία, Δανία.... 
Ήταν το πρώτο κύμα που άλλαξε τα δεδομένα του ροδίτικου τουρισμού. Τουλάχιστο η ανάπτυξη του καλυθενού τουρισμού οφείλεται σ' αυτούς!
Τους πρωτογνωρίσαμε, δεκάχρονα παιδιά τότε, στην πλατεία του χωριού μας.
Στον καφενέ" του Κατσουνά" ξεκίνησε τα μπαλέτα ο αείμνηστος Μανώλης Φιλιππάκης. Ήταν κάτι σαν ελληνική βραδιά που γίνεται σήμερα. Αργότερα γενικεύτηκε και στα άλλα.
Περιμέναμε στην πλατεία, αγόρια κορίτσια, με τα λουλούδια στα χέρια.
Σε λίγο κρατώντας το χέρι των επισκεπτών, τους ξεναγούσαμε στα δρομάκια του χωριού μας! Δεν παραλείπαμε το σχολείο και την εκκλησία.
Στο τέλος καταλήγαμε στα σπίτια μας κι έτσι δημιουργήθηκε μια νέα γενιά γιαρένηων".
Χωρίς να γνωρίζουμε λέξη από τη γλώσσα τους, εκτός του "χαλόου", επικοινωνούσαμε με αξιοθαύμαστο τρόπο.. Η καλοσύνη και η ευγένειά τους  μας οδηγούσε!
Και φτάνω στο βιβλίο ανθρωπιάς που προανέφερα, όταν  τρεις μικρές καλυθενές, με σοβαρά κινητικά προβλήματα  από τη γέννησή τους, βρήκαν τους"σωτήρες " τους, όπως αναφέρει και η Σμάρω, ένα από τα τρία παιδιά. Τα άλλα δύο είναι οι αδελφές της Τσαμπίκα και Παρασκευή.
Δημιούργησαν οι Φιλέλληνες Σουηδοί κοινό ταμείο και πέτυχαν το ακατόρθωτο για μας.
 Κάλυψαν όλα τα έξοδα  και μας επέστρεψαν  τρεις νέους ανθρώπους, όρθιους να χαίρονται τη ζωή!
Σήμερα απολαμβάνουν τις  οικογενειακές χαρές, με δύο παιδιά η καθεμιά, κάτι που τότε δεν μπορούσαμε ούτε να το διανοηθούμε !
Τα ονόματα  των αρχηγών Χέρνε και Ίνγκριτ  προφέρονταν καθημερινά.  Ήταν οι μεγάλοι μας φίλοι.Έπαιζαν μαζί μας σαν μικρά παιδιά! Το ίδιο και οι χιλιάδες  ανώνυμοι καλυθενοί φίλοι!
 Τα δώρα τους αμέτρητα!
Τα "πάκκα" ζέσταιναν την παιδική μας ψυχή!
Ποτέ δεν θα τους ξεχάσουμε!


Μέσω του "Σεντουκιού" στέλνουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στους ευεργέτες, , αδελφούς μας Σουηδούς".
 Έχουν περάσει σχεδόν πενήντα χρόνια και ίσως κάποιοι να μην είναι στη ζωή. Το ευχαριστώ να φτάσει στους απογόνους τους και να μάθουν  την περηφάνια  που νιώθουμε  για το σουηδικό λαό!
Η Σμάρω, η Τσαμπίκα και η Παρασκευή στέλνουν την αγάπη τους!


Στο βίντεο μιλά  η Σμάρω, η μικρότερη από τις τρεις αδελφές.


Σ' ευχαριστούμε πολύ Σμάρω, που μας εμπιστεύτηκες το πολυτιμότερο κομμάτι των αισθημάτων σου! 
(Από το Σεντούκι λαϊκής σοφίας)

γιαρένης = οικογενειακός φίλος
πάκκα = δέματα με δώρα

Δευτέρα 13 Ιουνίου 2011

Το Άλογο κι ο Καφενές

Είναι η ώρα της παραλίας! Εκεί βρέθηκα, φιλοξενούμενος στον ίσκιο φίλου ομπρελά!
Γνωρίστηκα με το Μανώλη, γόνο Μαριτσενών «γιαρένηων»!
 Μόλις κατάλαβε τα ενδιαφέροντά μου, γύρισε πολλά χρόνια πίσω και θυμήθηκε ……….Τον παππού βοσκό στα όρια των βουνών μας, τα γιαρενικά  πάρε- δώσε, τις ειλικρινείς σχέσεις, την τιμιότητα, την περηφάνια........!
Διέκρινα τη ξεχωριστή καθαρότητα ψυχής και λόγου, τη νησιώτικη ταυτότητά μας όπως την κληρονομήσαμε, και να μου επιτρέψετε μια παρέμβαση, είναι χρέος μας να τη μεταδώσουμε και στη νέα γενιά!
Αυτές οι μικρές σπίθες σε ανύποπτο χρόνο και τόπο, όπως σήμερα, με ωθούν να πληκτρολογώ!
Το θέμα της βιντεοσκόπησης είναι ένα  κοινωνικό φιλοσόφημα ! Μια Μαριτσενή διδακτική παράδοση ή ανέκδοτο όπως το χαρακτήρισε!
Πολλές φορές η ίδια η κοινωνία δεν ξέρει τι θέλει! Ίσως οι κανόνες είναι εύπλαστοι ανάλογα με το «δοκούν» των αρχαίων Ελλήνων!
Αυτά συμπέρανα ακούγοντας την «ιστορία» του αλόγου, όπως τη θυμάται από τα παλιά Μαριτσά, και ευγενέστατα τη διηγήθηκε στο Σεντούκι της Λαϊκής Σοφίας ! Τον ευχαριστούμε!


Τετάρτη 8 Ιουνίου 2011

Η Ρένη του Γληοράκη

Έβλεπα τον καλαμιώνα, μα πού να πάει ο νους;
Αμέτρητες φορές πάτησα το ξύλινο διάδρομο της παραλίας  μπροστά από τη ρένη και θαύμαζα το πράσινο!
 Ναι! Υπάρχει η Ρένη του Γληοράκη!
Είπα να πλησιάσω περισσότερο και να ψάξω για σημάδια και βρέθηκα μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη! Η λίμνη είναι εκεί, λίγο περιορισμένη βέβαια από τις δαγκάνες της μπουλντόζας! Ένας «βόθυλλας» όπως τον λέγαμε παλιά!
Εκεί λοιπόν ψαρεύανε παλιά τους κεφάλους με τσουβάλι και «προσφά» !
 Υποθέτω, χρησιμοποιούσαν το τσουβάλι όπως τον κύρτο σήμερα με δόλωμα τυρί!

Ακούσετε τον αγαπητό Στέφανο. Θα σχηματίσετε μια πλήρη εικόνα  και θα νιώσετε τα αισθήματα των ψαράδων …τότε!


Δευτέρα 6 Ιουνίου 2011

Οι Ρένες

Ψάχνοντας χρώμα από το παρελθόν, βρέθηκα σ’ ένα από τα παλιά μας παραλιακά, τη « Μοναξιά».
Επειδή σας έχω κουράσει λίγο με τους καφέδες μου, μπαίνω αμέσως στο θέμα.
Κουβεντιάζοντας με μεγαλύτερους από μένα και φίλους του ψαρέματος άκουσα να ενθουσιάζονται με τις «ρένες».
 Ίσως είναι άγνωστη η λέξη για τους νέους.  Ρένες, λέγονται οι μικρές λίμνες που σχηματίζουν τα ποτάμια στις εκβολές τους.
Στην περιοχή μας αναφέρονται τρεις μεγάλες: Η Κοσκινιάτικη, του Γληοράκη και του Τσαγκάρη! Άλλη μια πρέπει να υπήρχε και στου Τραουνού!
Αν πήγατε στις εκβολές του Γαδουρά, έχετε σχηματίσει την εικόνα της. Φανταστείτε ένα χώρο με υφάλμυρο νερό μερικά μέτρα πριν την παραλία ζωσμένο με πλούσια βλάστηση.
Τότε η άμμος και το χαλίκι συσσωρεύονταν και σχημάτιζαν μικρούς λόφους. Σήμερα, λόγω  εκμετάλλευσης της παραλίας, είναι δύσκολο να το δούμε. Μόνο στου Τραουνού σχηματίζεται αλλά για λίγο.
Μόλις τελείωναν λοιπόν τις εργασίες στα «πρώμα» ή μετά το μάζεμα του διμηνίτη έπαιρναν το καλάμι τους και ψάρευαν κεφάλους και γόπες! ΄Ηταν παράδεισος για τους στεριανούς και εξηγούμαι. Μπορεί να έχουμε τη θάλασσα « μες τημ πόρταμ μας», τότε όμως πολλοί λίγοι ήξεραν κολύμπι! Θεωρούνταν πολυτέλεια! Εξάλλου που να βρεθεί χρόνος! «Ήταν για τους χασουμέρηες»!
Ρωτήστε  να μάθετε ποιον θεωρούσαν καλό γαμπρό και συμπονέστε τον ψαρά!




Πέμπτη 2 Ιουνίου 2011

Τους Μαβρόρημους

Σήμερα το πρωί γύρω στις δέκα, βρέθηκα σε μια «ζεστή» καφενειακή παρέα!
Η αστείρευτη πηγή ευγενούς προσφοράς, ο πολύτιμος συνεργάτης  Σάββας, μόλις με είδε φώναξε αστειευόμενος: « Σύρτου μακριά μου!»
Νόμιζα ότι θ’ ακούσω ......τα «σχολιανά μου!
 « Ξανανέβηκε  στο Βουνί, κειδά στον Παππαρώνο και είπεμ με : Τέτοιαν ώραν πιο εκαθουμάστουν  στον κάλυβα, εξεκουραζουμάστουν κι ετρώαμεν κανά σκάι, για ελκιές!»
Άκουσα για τις ψυχικές δυνάμεις και αντοχές των Κεφαλιανών ! Ναι, ταξιδέψαμε και στην παλιά Κω!  Όσο μπόι τους έλειψε, (ούτε Καλυθενοί να ΄ταν), δεκαπλάσια οξυδέρκεια είχαν! Ελπίζω να συνεχίζουν κι οι σημερινοί!
Πήρε τ’ αυτί  μου κάτι …….για ένα αφαντενό πείραγμα! Κάπως…….. συνδέσανε τις Καλυθιές με τα ρακόσυκα!
Απάντησα………. Κάτι μάθανε οι παππούδες λισγαράδες  στους απέραντους καλυθενούς αμπελώνες και συκιώνες!
Έτσι για την ιστορία!
Έμαθα επίσης το πιο εκφραστικό επίθετο για τους ασεβείς ….της λαϊκής μας παράδοσης!  Θέλετε να μάθετε ποιο είναι;
« Τους μαβρόρημους!  Ήταν ανάγκη να χαλάσουν τις βούρνες στ’ Αλώνια και τη βρύση στο Σουλουντράνι;»
Υγιαίνετε!