Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011

Φαντενός Γιαρένης

Σήμερα ταξιδεύουμε στ' Αφάντου.  Αν πάμε με αυτοκίνητο, μέσω Τραουνού, σε πέντε λεπτά τους καλημερίζουμε. Αν πάμε με γαϊδουράκι ,μέσω Ψαλιόκαμπου, θα χρειαστούμε περίπου μισή ώρα!
Προτιμώ το δεύτερο ,όπως μια φορά κι έναν καιρό! Τώρα αν κάθομαι πιτσιρίκος στον κώλο του γαδάρου ή ενήλικας στο "σουμάρι" κρατώντας τα καρβέλια, με δυσκολεύει....
Φαντάζομαι  το καλάθι ,γεμάτο με ώριμο μοσχομυριστό διμηνίτη, δεμένο στα πλευρά του ζώου, δώρο για τον καλό μας γιαρένη , που κι αυτός με τη σειρά του θα μας φιλέψει "με σπορκίτους του Αη Λουκά ή "κανά" καλάθι χρουσόμηλα του Παυλή ή μερικά αρωματικά καούνια(πεπόνια)!"

Σταματώ .....και σας αφήνω να ζήσετε το ταξίδι στο χρόνο, όπως μας το δίνει συγκινητικά ο  φίλος Γιάγκος , πραγματικός καλυθενός γιαρένης, από προπάππου με την οικογένεια , σήμερα , Δημητραδιού!
     .....Μπροστά πάντα πήγαινε η γιαγιά με τα κλαδιά και το προσάναμμα.......

    ......Ο θείος μου ήταν 26 χρονών κι εν είχε βάλει κόμα παντελόνι.....

    ..... Το παντελόνι ήταν "ρετσίνα"  ....

  .......Με τ' αβκό θα πάρω βούτυρο και σαπούνι........



                                                                   ο Καλυθενός

                            ..Μάνα-μάνα! Εκείνην την εποχήν εζούσαν οι αθρώποι του φόβου!....
                          
                           ........  Υπήρχεν φοβερή τσίκνα..........

                          ...........οι καρκαθκιές, .η κάσση  , ...ο αουμάς.........

                      



Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

Εθυσιάστην

Στις εκκλησίες και  τα μοναστήρια μας βλέπουμε απλές και λιτές πλάκες που αναφέρουν τα ονόματα των ευσεβών δωρητών! Είναι φωτεινά παραδείγματα για όλους μας!
Αυτά που άκουσα από τον αγαπητό Σάββα για τη μεγάλη προσφορά του Μιχάλη Παπαελευθερίου με συγκλόνισαν!
Ο ίδιος και η οικογένειά του έκαμαν το μεγαλύτερο τάμα, την αξιοποίηση της αυλής του Αη Γιάννη!
Μαζί με μια ομάδα συγχωριανών έφεραν εις πέρας το θεάρεστο έργο! Αυτό που απολαμβάνουμε κάθε χρόνο στη «χάρη του »!Τσιμεντοστρωμένες πλατείες, τραπέζια, καθίσματα , ειδικά πλατώματα  για ύπνο και άλλα πολλά!
Θεώρησα χρέος μου να κάνω την αναφορά αυτή ,τιμώντας την ευγενική του προσφορά!
Σε κάποιο σημείο της συζήτησης μας ακούγομαι να λέω «α, εντάξει ..» ,όταν αναφέρεται στην οικογένεια που δώρισε το καφενείο. Δεν έγινε σκόπιμα. Απλά δεν ήθελα να ξεφύγουμε από το θέμα. Τιμώ το έργο  όλων των δωρητών  ευεργετών και υποκλίνομαι σεμνά!
Σε άλλα αφιερώματα θα δούμε το έργο της «αδελφότητας» και  αλλού!
Βρήκα  μια φωτογραφία από το χτίσιμο του Αη Γιώργη και σας την παρουσιάζω!

Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

Πόιν κατά Πόι

                                                                     
Είναι πολύ μεγάλη η χαρά μου ,"που τσάκκωσα το Σαββί  στον καφενέ!" 
 Ήπιαμε τον καφέ μας και θυμήθηκε πολλά!
Είναι ο αγαπητός σε όλους Σάββας Κώστας ή όπως μιλά η ψυχή ,"Το Σαββί το Μπατάκι".
Ευδιάθετος, πρόσχαρος, πρόθυμος, πηγαίος, ειλικρινής, "κάντιος", μιλά με αγάπη για το χωριό ,τους ανθρώπους ,θυμάται το πρώτο του ζέξιμο, όταν ήταν βοσκός και πολλά άλλα.
Ξεκινάμε σήμερα με  ταξίδι από το Βουνί ως το Σαραντάπηχο και του Λούκα! Τον ακολουθούμε "πόιν κατά πόι!
Βοσκούμε μαζί του τα κατσίκια,αρμέγουμε, τυροκομούμε, μαθαίνουμε τον κάλυβα,το ριφώνα,το τυρομύζηθρο ,τα καϊμάκκια ............Ακούμε  ειλικρινείς εκμυστηρεύσεις.....πολύ διδακτικές!

Είναι το πρώτο βιντεάκι .Έρχονται κι άλλα ,εν καιρώ.
Επέλεξα τα σημερινό για πρώτο, γιατί  σχετίζεται με τις αποκριές ....τις πραγματικές....τότε!

         
Σ΄ευχαριστούμε πολύ, Σάββα!



" Ελέαμέν τον κάλυβα..............! "



"Εψήνναμέν το που ποσπέρας το γάλα......! "



" Στα γράμματα ήμουν ττουσσούνι, εν τά παιρνα......! "



" Τις  Αποκριές επουλούσαμεν καμμιάν εικοσαρκιά...........!"





Καλημέρα στην καλή παρέα στο Σεντούκι !
Σας ακολουθώ πόιν κατά πόιν ! :-)
Βοσκός είναι το επάγγελμα που ονειρευόμουν από ΤΟΤΕ ! Να αγναντεύω ήσυχος τις ψηλοκορφές ! :-)




Πού α βάλλουμεν τηχ χαράμ μας που εκούσαμεν τα ροδίτικα που ένα ρ Ρουμελιώτην!"
Καλημέρα ,Χρήστο





Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Εμ μας Επιάνναν τα Μελοκούκκουα

"Εμ μας επιάνναν τα μελοκούκκουα!", είπε στη σελίδα των παιδικών αναμνήσεων, ο εξαίρετος συγχωριανός μας,φίλος και συγγενής, Μιχάλης !
Χείμαρρος αισθημάτων οι αναμνήσεις του! Μας δίνει παραστατικά και με σαφήνεια τις ιδιαίτερες συνθήκες της τότε εποχής.
Μαζί με το φίλο του Γιάννη , κατέληξαν στο "αρυάκι" της 'Εξινης ,εκεί που κακάριζε η κότα............!
" Εμ μας επιάνναν τα μελοκόκκουα!",σημαίνει δε χορταίναμε με τα μελοκούκκουα.
                                                                                                                                                        
Η μελοκουκκουδιά ,ήταν ένα και μοναδικό δέντρο στην περιοχή "Παναγιά".Εκεί καταφεύγαμε όλοι μετά τις "κατελάνες" των περιπλανήσεων μας, για να χορτάσουμε την πείνα μας! Οι καρποί του ήταν μικροί σαν στραγάλια,αρωματικοί , γευστικοί και μελάτοι, όπως λέει και τ' όνομα!
Πρέπει να υπάρχει και σήμερα , κάπου στο ρυάκι, ζωσμένο από πυκνά βάτα , που ευδοκιμούν εκεί λόγω της υγρασίας.
Να θυμήσω ακόμα ότι το ξύλο της θεωρούνταν προστατευτικό  για το "μμάτιασμα!". Οι μανάδες  μάς φιάχνανε φυλακτό!
Κι άλλα πολλά.......ακούστε τον!

Ευχαριστούμε πολύ, Μιχάλη!

Στερgού: " Μπρε Μιχάλη, πού τα ήβρετε τ' αβgά ; ............."

Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 2011

Άθρωπον εν Επεριβάρεσα

 Παραθέτω "λαϊκή σοφία", παμοιμιώδεις φράσεις που άκουσα από τα χείλη απλών ανθρώπων της καθημερινής βιοπάλης και ηλικιωμένους! Κρύβουν τα αισθήματα, τις πράξεις και αντιδράσεις των προγόνων μας σε ποικίλες καταστάσεις.
Ένας οδηγός ζωής ,ένας φάρος, μια πυξίδα! (Έτσι τις βλέπω)

"Ούλλdα ο άθρωπος θέλει τα στην κοινωνία!"

"΄Αθρωπον εν  επεριβάρεσα!"(έφερα σε δύσκολη θέση)

 "Α κάτσει πάνω μυία(μύγα), α την σκοτώσω!"((για την πόηση)

"Εν είχεν καλόν κουμάντον!"(διαχείριση)

"Το σύρτου φέρτου είναι η δουλgειά σου;"

"Τσουβάλλdιν άδκειον εν ε στέκει!"


Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011

Σάββας Φλεβάρης

Το ξεκίνημά μου σαν δάσκαλος έγινε σε χωριό της νότιας Ρόδου. Γνωρίζοντας  τους κατοίκους του χωριού και  των γειτονικών , διαπίστωσα ότι  ο Σάββας Φλεβάρης ,το Φλεαρή ,όπως το ξέρουμε  ήταν πολύ αγαπητός. 
«Αδ δεν έρκουνταν το Φλεαρή, ο γάμος εν ήταν καλός!» , μου παν και συγκινήθηκα που τον  είχα συγχωριανό  και  καλό γείτονα.
Όλοι ξέρουμε ότι ήταν αυτοδίδακτος βιολιστής,από τους καλύτερους και ποιητής με πηγαία λαϊκή  έμπνευση! Χαρισματικός σαν το γερο-πατέρα του ,που μας έλεγε στιχάκια, μικρά παιδιά τότε, στην αυλή του Κάτω Σχολείου!
Ο καλός φίλος και γείτονας μου Νίκος ,πρόθυμος όπως πάντα, δέχτηκε μετά χαράς να μας δώσει «λίγο Σάββα Φλεβάρη , Φλεαρή, τραγουδώντας  το:  «Μια πέρδικα»!  Τον ευχαριστούμε!


                "   Αποκριές " Σάββας Φλεβάρης

Ευχαριστούμε τον ΤΟΠΟ μας ,για το δανεισμό !


Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου 2011

Εν Έρκεται

 Κατέγραψα και μεταφέρω οπτικά και ακουστικά καλυθενή-ροδίτικη έκφραση. Ελπίζω να τα κατάφερα.

" -Τι εκάμνετε; Για πες το;
  -Με τωραδά εν έρκεται πάλε! Αν ναι ναθ θυμηθώ μιαν κουβέντα, ας με λείπει και  κείνη.Είπαμε α μπρολάβω , α πιάσει και α μην ε ξεκολλdά! Εε τότες  είναι τα γούστα πιο! Τι α κάουμε;
Τωραδά ούλdα είναι ξεχασμένα! Θέλω να μαι, για να πιάσει κι εβώ να κούσω!
 -Και πάλε καλά είσαι!
 -Καλά είναι, μ' έλα σου!  "

Και στα εκατό!

Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου 2011

Τα Κουβάνια

Σήμερα φιλοξενούμε τον αγαπητό Ευστάθιο ή το Στατί ,όπως τον ξέρουμε όλοι.
Μας μιλά για το  "μεράκιν του" και εκφράζει και κάποιες απόψεις για τα σημερινά.
                                                       Ευχαριστούμε, "αξά"!


Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2011

Παιζίμιν 3

Για λίγο προβληματισμό.
Παραθέτω δεκαπέντε ροδίτικες-καλυθενές  λέξεις χωρίς άρθρο και περιμένω τις απαντήσεις.


πίζηλος
άφτω
αουκής
εστρεμμός
γώμαν
πικάτσα
αρσίζης
απόκον
εππεϊ
ζαβός
πηνίκρα
αρτάνα
αμούργιν
δάπτιση
ζίστι

Μία είναι μόνο καλυθενή! Ποια είναι ;

οδός Ιπποτών

Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011

Άλλdον Τίποτα

Η ιστοσελίδα ασχολείται με τα παραδοσιακά. Παράδοση είναι και ο τρόπος που σκεπτόμαστε και ενεργούμε ,πάντα σαν κοινωνικό σύνολο, σαν ομάδα, με τις καταβολές που έχουμε κληρονομήσει από τους προγόνους μας.
Ομολογώ ότι το σκέφτηκα πολύ, πριν το ανεβάσω. Μήπως ,λέω, κάνουμε και λάθη;
Μια λέξη,κατάλοιπο , με τριγυρίζει, το "τταμάχι"!  Όλοι ξέρουμε τη σημασία της!
Ο συγχωριανός μας κ. Γιώργος, γνωστός και επιτυχημένος για τις πολύπλευρες δραστηριότητες του σαν αυτοκινητιστής ,κάνει  απολογισμό!  Ας κάνουμε κι εμείς τη δικιά μας αυτοπαρατήρηση και ίσως δε διαφωνούμε.
Προσωπικά συγκινήθηκα πολύ και διδάχτηκα!
                                                       Ευχαριστούμε, κ. Γιώργο!

Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 2011

Οι Λεβισιανοί

Μια άλλη ομάδα ανθρώπων που κατοικούσε στις Καλυθιές λέγονταν Λεβισιανοί. Θα καταλάβατε ότι και το σημερινό σημείωμα αναφέρεται στους ξεριζωμένους  Έλληνες της Μικράς Ασίας.
 Οι Λεβισιανοί λοιπόν, βρήκαν στέγη και πατρίδα στα χώματά μας. Έξυπνοι ,δυνατοί και δραστήριοι μετέφεραν από την πατρίδα τους  τις αρετές τους. Ρίζωσαν,δημιούργησαν και πολλοί απόγονοι τους ,σήμερα, είναι φίλοι και συγγενείς μας!
Ερευνώντας και ψάχνοντας βρήκα απαντήσεις στο ερώτημα μου,πώς μικρά κορίτσια Καλυθενές, που δεν ταξίδεψαν ,ούτε πήγαν σχολείο, τραγουδούσαν άριστα τα σμυρναίικα τραγούδια! Οι προσφυγοπούλες ξεσήκωσαν την ψυχή των μανάδων μας!
Το Λεβίσι είναι πόλη της Μικράς Ασίας ,ακριβώς απέναντι από τη Ρόδο!
Περιμένουμε και τις δικές σας πληροφορίες.

                                                     Ευχαριστούμε  κα Τσαμπίκα!

Ιαλυσία

Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου 2011

Ο Αράθυμος

Και  η σημερινή παρουσίαση οφείλεται στο Μιχάλη Αντωνά ,ευγενικό και καλό μας γείτονα.  Στις Καμαρίτσες  έκαμε τα πρώτα του βήματα, γέλασε και έπαιξε.
Παιδί του Λευτέρη και της Μοσχούς ,των αγίων εκείνων ανθρώπων της αρετής και της καλοσύνης.
Η παράδοση του Μαριού και του Κώστα(αράθυμου) πρέπει να είναι δεμένη με τα δεινά του ελληνισμού της Μικράς Ασίας.  Ξεριζωμένοι από τις εστίες τους σκορπίστηκαν στα πέρατα της Ελλάδας.
 Αναφέρονται σαν Συμιακοί, γιατί προφανώς έφθασαν στις Καλυθιές  μέσω Σύμης.
« Ω ,καημένη Σύμη,
πώς ήσουν και πώς εγίνεις!
Τώρα φύγαν τα παιδιά σου
πού χες μες στην αγκαλιά σου!»


αράθυμος = νευρικός
Καμαρίτσες = γειτονιά των Καλυθιών             

Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2011

Επιάννασιν οι Πέτρες

Σήμερα παρακολουθούμε μιαν ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον πολύ καλό μάστορα, Μιχάλη Παπανικολάου!
Θυμάται το χτίσιμο του παλιού σπιτιού! Τον ευχαριστούμε!

@@@  Μπορείτε να δείτε τον  "αγώνα του σταυρού" στο ποστ " Του Φωτού",.......λίγο καθυστερημένα ..!

@@@ Με τις δυνατότητες του YouTube, πρόσθεσα  βίντεο μεγαλύτερης διάρκειας, ένα στη "Συλλοή" , ένα στην "Τούμπλα"και ένα  στο  ποστ "Η ώρα του ύπνου".

Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011

Τον ε Σφίγγω Μια

Ο Σάββας Χατζηγεωργίου ή ο Σάββας ο Χατζής ,όπως τον ξέρουμε εμείς οι παλιοί ,υπήρξε πολιτιστικός αναμεταδότης της τέχνης του κινηματογράφου, στην προ τηλεόρασης εποχή.
Με τα μηχανήματα προβολής ταινιών έτοιμα στο αυτοκίνητο "κλούβα" και εφοδιασμένος με το  πηγαίο χιούμορ του, περίμενε το κάλεσμα που τον έφερνε μέχρι το τελευταίο χωριό της Ρόδου.
Ταξίδεψα κι εγώ μαζί του,όταν υπηρετούσα στη  νότια Ρόδο κι έζησα το κλίμα και την ατμόσφαιρα που δημιουργούσε ο ερχομός του. Ήταν ένα πανηγύρι χαράς!
Τον πέτυχα  την ώρα των γλυκών αναμνήσεων και σας τις μεταφέρω !


                                            Ευχαριστούμε Σάββα!

Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2011

Αμμά,εμ Πάω




Ίσως να μην καταλάβατε το σημερινό τίτλο. Είναι ένας από τους πιο έντονα εκφραστικούς ιδιωματισμούς της παιδικής ψυχής " Μαμά δεν πάω"!
Το παιδί, στην προσπάθειά του  να βρει περισσότερο χρόνο για παιχνίδι, εναντιώνεται στο λόγο της μάνας, στο άγιο μύρος του πατερ-Σέργιου!
Ο ΑΡΓΥΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥ μας ταξιδεύει σήμερα στα αθώα παιδικά χρόνια, στα δύσκολα λόγω φτώχειας και στερήσεων ,που η βασική αγωνία της μάνας ήταν μια: "Έφαες πάρουμου, παιδάκιμ μου;"
                                                                 
Χάτε σηκώστου γλήωρα, γιατί σήμερα α πάμε σκολείο!
Λέει με η μάνα μου..Ήμουν δεν ήμουν 5-6 χρονών..
Αμμά, εμ πάω εβώ σκολείο! Λαμένουν με δυο παιάκια ,α πάμε α παίξουμε στον Καπίτανο!
Γλήωρα ντύθου ,γιατί λαμένει ο δάσκαλος! Ατε ,μη φωνάξω το φφέντησ σου και σε μαυρίσει που το ξύλο!
Ο αρφός σου, λολλός είναι που πάει σκολείο?
Ετσουμούκλαια μπας και λλάξει,αλλά εν τα κατάφερα.
Εκρέμμασεμ με κι ένα σακκούλι πάννενο .Α βάλεις το βιβλίο που α σε δώκουν, με λέει.
Τι α κάμω? Πιάννουμεν το στρατί που ενέβαινε στου Μελισσά, εβωλοτσακούσαμε μες τα χινιπόδκια και τους αγκατσάρους, εγίναμε και σύλλασποι,γιατί έβρεχε που βραϊς.
Όνταν εκοντέψαμε,επήεν η μάνα μου μάνι-μάνι και είπεν τα στο δάσκαλο,που εν έθελα να πάω.
-Αργυράκι ,καλό παιδάκι, έμπα μέσα και α σε δώκω
σταφυλλάκι..με λέει ο μακαρίτης ο Σπανός ο δάσκαλος.
Σταφυλλάκι? Α δε με βάλεις μιαν τσανάκαμ μακκαρούνια, εβώ μέσα εν εμπαίνω!! Λέω τον και σφίγγω ένα δρόμον!!!



Τετάρτη 2 Φεβρουαρίου 2011

Tου Κουτρούλη ο Γάμος

Έκτακτη εμφάνιση από τον καλό φίλο και συνεργάτη του Σεντουκιού Λαϊκής Σοφίας κ. Στέργο Κοντό.

Πολλές φορές ακούμε να λέγεται :"Εδώ γίνεται του Κουτρούλη ο γάμος! "
Με τη φράση αυτή αποδοκιμάζουμε την ακαταστασία και το μπέρδεμα.
 Θα προσπαθήσω να σας δώσω την ιστορία του Κουτρούλη στα ροδίτικα.


 " Έρκεται μας που το Βυζάντιο.
Οι αθρώποι τοτεσδά εν ε κόβκασιν τα μαλκιά. Έρεσκέν τους ετσά. Ο ταέτης, ο Κουτρούλντης , ο σουτρούκης, έκλεψεν του γειτόνου του το ρίφι!
Εν ε μπρόλαβεν α κατσιρτίσει. Επιάσαν τον γιαμιάς. Εκόψαν του τα μαλκιά , ενεβάσαν τον στον γάδαρο κι εκρεμάσαν του στον ακουππάν το ρίφι . Ο δήμαρκός τους εβαστούσεν το καπίστρι και εγυρνούσαν τον στις στράτες κι ο κόσμος επερίπαιζέν τον! "
Παλιά Πόλη
Που τότες επόμεινεν και λέσι :"Έγινε του Κουτρούλη ο γάμος!"