Έκτακτη εμφάνιση από τον καλό φίλο και συνεργάτη του Σεντουκιού Λαϊκής Σοφίας κ. Στέργο Κοντό.
Με τη φράση αυτή αποδοκιμάζουμε την ακαταστασία και το μπέρδεμα.
Θα προσπαθήσω να σας δώσω την ιστορία του Κουτρούλη στα ροδίτικα.
" Έρκεται μας που το Βυζάντιο.
Οι αθρώποι τοτεσδά εν ε κόβκασιν τα μαλκιά. Έρεσκέν τους ετσά. Ο ταέτης, ο Κουτρούλντης , ο σουτρούκης, έκλεψεν του γειτόνου του το ρίφι!
 |
| Παλιά Πόλη |
6 σχόλια:
1«"Έγινε του Κουτρούλη ο γάμος" ή "Έγινε του Κουτρούλη το πανηγύρι" λέμε οι νεότεροι Έλληνες όταν πρόκειται για θορυβώδη συνάθροιση ή μεγάλη ακαταστασία. Ποιος είναι όμως αυτός ο Κουτρούλης και γιατί ο γάμος του να γίνει παροιμιώδης;
»Ο καβαλλάριος [ιππότης] κυρ Ιωάννης ο Κουτρούλης, που πιθανώς ζούσε στη Μεθώνη, συγκατοίκησε με γυναίκα που είχε φύγει από το συζυγικό σπίτι μετά από σκάνδαλο, όπως φαίνεται. Η μη νόμιμη αυτή συγκατοίκηση τράβηξε την προσοχή της εκκλησίας, η οποία αφόρισε τη γυναίκα. Πέρασαν εν τω μεταξύ δεκαεφτά χρόνια, και ο Κουτρούλης, μη εννοώντας να απομακρυνθεί από τη γυναίκα, πάντοτε προσπαθούσε να του επιτραπεί να την παντρευτεί νόμιμα. Πόσο μεγάλο θα ήταν το σκάνδαλο, και επομένως πόσο γνωστό στη μικρή κοινωνία της Μεθώνης, ο καθένας το φαντάζεται. Ο νόμιμος και πρώτος σύζυγος που αντιδρούσε, για δεκαεφτά χρόνια βασάνιζε τον Κουτρούλη. Τα πράγματα όμως μεταβλήθηκαν το Μάιο του 1394. Ο Πατριάρχης Αντώνιος ο Δ', στον οποίο η αφορισθείσα παρουσίασε διαζύγιο που είχε γίνει επί του εν τω μεταξύ αποθανόντος επισκόπου Μεθώνης Καλογεννήτου, με το οποίο ο γάμος θεωρούνταν νομίμως διαλελυμένος, αναγνώρισε το δίκιο της και με γράμματά του και προς τον μητροπολίτη Μονεμβασίας και τον επίσκοπο Μεθώνης επίτρεψε την με τις ευχές της εκκλησίας τέλεση του γάμου, εάν όμως αποδεικνυόταν ότι ο Κουτρούλης δεν είχε καμιά ιδιαίτερη σχέση με τη γυναίκα, με την οποία συγκατοικούσε, για όσο αυτή ζούσε με τον πρώτο σύζυγό της. Τι αποδείχτηκε δεν ξέρουμε· φαίνεται όμως ότι η ανάκριση των ιεραρχών πιστοποίησε την αθωότητα του Κουτρούλη και έτσι ο γάμος έγινε. Αν θα γίνει ή όχι ο γάμος, συζητιόταν για δεκαεφτά ολόκληρα χρόνια, και όταν επιτέλους έγινε, έγινε το ζήτημα της ημέρας. Στα στόματα των γυναικών και των περιέργων θα περιφερόταν αναμφίβολα η φράση "'Έγινε του Κουτρούλη ο γάμος", όπου όλη η σπουδαιότητα έπεφτε στο ρήμα "έγινε".
»Κατά το γάμο ωστόσο, που μάλλον πανηγύρι ήταν, είναι φυσικό να έγινε έκτακτο και εξαιρετικό γλέντι, αφενός μεν σε πείσμα του πρώτου συζύγου, αφετέρου δε για ικανοποίηση του πολύπαθου και καταξοδεμένου δεύτερου συζύγου, ο οποίος δεν ήταν κάποιος άγνωστος, ήταν ο εξαιτίας των γεγονότων διαβόητος καβαλλάριος Ιωάννης Κουτρούλης.
»Στη φράση κατόπιν "Έγινε του Κουτρούλη ο γάμος" τονιζόταν όχι πλέον η λέξη "έγινε", αλλά η γενική "του Κουτρούλη", η οποία έγινε συνώνυμη με το "θορυβωδώς" και η οποία είναι σήμερα η ιδιαίτερη λέξη όλης της φράσης.
»Όπως είπαμε, ο γάμος επιτράπηκε από τον Πατριάρχη το Μάιο του 1394, τίποτα δεν μας εμποδίζει να παραδεχτούμε ότι ο ανυπόμονος Κουτρούλης παντρεύτηκε την ίδια εποχή, και επομένως όταν άρχιζε ο ΙΕ' αιώνας ήταν παροιμιώδες το ότι "Έγινε του Κουτρούλη ο γάμος".»
3. Στα πολύ παλιά τα χρόνια, κατά τη διαπόμπευση κουρεύανε τον «αμαρτήσαντα», τον έκαναν δηλαδή «κουτρούλη» (από την κούτρα, που θα πει κεφάλι) και ύστερα άρχιζε η περιφορά του στους δρόμους και τις πλατείες της βασιλεύουσας των πόλεων, την Κωνσταντινούπολη.
Όπου περνούσε γινόταν πραγματικό πανδαιμόνιο. Του πετούσαν σάπια φρούτα, του κρεμούσαν στον λαιμό κουδούνια, ενώ χτυπούσαν και τις καμπάνες για να τον... υποδεχθούν. Η περιφορά του αυτή λεγόταν συγύρισμα, ενώ από τη λέξη αυτή βγήκε και η φράση «Θα σε συγυρίσω».
Μάλιστα, υπήρχε ακόμη και η συνήθεια να χορεύουν γύρω από τον «αμαρτήσαντα» κρατώντας μαντίλια, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα ανάλογη με εκείνη του πανηγυριού ή του γάμου.
Το μύθο ή το γεγονός του δικού μου "αμαρτήσαντος" τον πήρα από το βιβλίο Της ΛΟΥΛΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΟΥ-ΠΑΠΑΜΑΝΩΛΗ "Παροιμίες του Ροδίτικου Λαού"!
Και σήμερα ακόμα ακούγεται στις Καλυθιές:"Άτε, μωρή γεβεντισμένη!"
γεβέντισμα = η διαπόμπευση
Παρακαλώ να αναφέρονται οι πηγές της πληροφόρησης μας. Το παραπάνω κείμενο του αγνώστου φίλου προέρχεται απο το βιβλίο του Φ. Κουκουλέ, "Περί δύο παροιμιών", Β' Λαογραφία 2 (1910).
Ευχαριστώ.
Ξαναδιαβάζοντας τα ουσιαστικά σημερινά σχόλια,θέλω να συμπληρώσω κάποιες φράσεις,που νομίζω σχετίζονται:
"Α δούμε τις πομπές σου!"
"Α σε μουζώσω!"
"Μούζες και στάχτες!"
Εκτός από το κούρεμα, εμουζώναν το πρόσωπο και ρίχνανε στάχτη στο κεφάλι.(Αναφέρεται στην άπιστη σύζυγο)Ας με.. συγχωρέσουν οι γυναίκες ανγνώστριες!
" Η πόρνη το γεβέντισμα παναϋράκι τό χει!"
Και μεις ελέγαμε και λέμε "Α σε συγυρίσω! " Πιο συχνά όμως λέμε: "Α σε σιάσω βω!"
Δημοσίευση σχολίου